Een recente analyse van het Centraal Planbureau werpt een helder licht op de effecten van de arbeidsmarkttoelage in het onderwijs. Deze toelage was bedoeld voor scholen met een verhoogd risico op leerachterstanden. Echter, de eerste twee jaar na de invoering laten geen significante impact zien. De instroom van nieuwe leraren op deze scholen is niet noemenswaardig gestegen. Ook de uitstroom van leraren is niet verminderd. Het behoud van leraren op deze scholen is evenmin verbeterd. Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat leraren op deze scholen niet meer of minder uren zijn gaan werken. De beoogde effecten van de arbeidsmarkttoelage lijken vooralsnog uit te blijven.
Weinig verandering
De arbeidsmarkttoelage, bedoeld voor scholen met onderwijsachterstanden, toont na twee jaar beperkte resultaten. Het aantal gewerkte uren van leraren is niet significant veranderd. Ook de instroom, uitstroom en het behoud van leraren op deze scholen laten geen duidelijke effecten zien. Een directe impact op leerprestaties is eveneens uitgebleven, wat gezien de beperkte effecten op leraren verwacht mag worden. Belangrijk is dat de maatregel kort voor de start werd gecommuniceerd en tijdelijk was. Mogelijk hadden scholen en leraren anders gereageerd bij een eerdere en permanente aankondiging. Wel is het gemiddelde uurloon op scholen met de toelage sterker gestegen dan op andere scholen. In het basisonderwijs bedraagt deze stijging 8 procentpunt, in het voortgezet onderwijs 6,7 procentpunt.
Wat is de toelage?
De arbeidsmarkttoelage behelst een tijdelijke salarisverhoging. Deze is specifiek gericht op personeel werkzaam op scholen die relatief veel leerlingen tellen met een verhoogd risico op onderwijsachterstanden. De regeling is beschikbaar gesteld aan de 15% van de scholen in het primair en voortgezet onderwijs die deze grootste risico’s lopen. Het voornaamste doel van deze toelage is het verhogen van de aantrekkelijkheid van werken op deze scholen. Daarmee beoogt men de kansengelijkheid van de leerlingen te bevorderen. Voor de schooljaren 2021/2022 en 2022/2023 was een totaalbedrag van 375 miljoen euro gereserveerd binnen het Nationaal Programma Onderwijs. De regeling is inmiddels driemaal verlengd en loopt thans tot eind 2025. De concrete invulling voor de periode na 2025 is op dit moment nog ongewis.