De druk op het Nederlandse stroomnet blijft toenemen. Daarom presenteert het Rijk in september 2025 een reeks nieuwe maatregelen om het elektriciteitsnet sneller uit te breiden en efficiënter te gebruiken. Doel: ondernemers, instellingen en woningbouwprojecten weer snel toegang geven tot elektriciteit.
Netcongestie blijft nijpend
Door de groeiende elektrificatie is de vraag naar transportcapaciteit groter dan het net aankan. Bedrijven en instellingen komen daardoor op de wachtlijst voor een aansluiting of uitbreiding. Inmiddels staan meer dan 14.000 bedrijven op de wachtlijst voor stroomafname. Ook voor het terugleveren van energie, zoals via zonnepanelen of batterijen, wachten ruim 9.000 partijen op toegang tot het net.
“Toegang tot elektriciteit is cruciaal voor economische ontwikkeling, verduurzaming en woningbouw,” stelt het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN).
Vier sporen voor snellere uitbreiding
Een van de opvallendste stappen is het versnellingspakket voor netuitbreiding. Het kabinet investeert vanaf 2026 €197 miljoen in leefkwaliteit rondom hoogspanningsprojecten en versnelt procedures. Tegelijkertijd past netbeheerder TenneT zijn werkwijze aan om efficiënter te werken en wordt de regierol van het Rijk bij urgente projecten versterkt.
Daarnaast zijn praktische belemmeringen aangepakt. Zo is een uniforme taxatiemethodiek voor grondgebruik getest en is er een landelijke richtlijn ontwikkeld voor het plaatsen van trafohuisjes. Beide kunnen de doorlooptijd van projecten met maanden verkorten.
Slimmer benutten met flexibele contracten
Niet alleen bouwen, maar ook slimmer benutten staat centraal. Door nieuwe vormen van transportrechten – zoals blokstroom en reststroom – kunnen ondernemers met flexibiliteit in hun stroomverbruik eerder aangesloten worden. Voorwaarde: zij moeten bereid zijn om vooral buiten de piekuren stroom af te nemen.
Ook zijn er pilots met zogenoemde capaciteitsbeperkingscontracten, waarin bedrijven tegen vergoeding hun verbruik tijdelijk terugschroeven. Het gebruik van deze contracten groeit, al blijkt aansluiting voor afnemers nog uitdagend door de impact op bedrijfsvoering.
Flexibiliteit loont voor ondernemers
Voor ondernemers zijn er steeds meer kansen om in te spelen op het overbelaste net. Zo is de subsidieregeling Flex-e beschikbaar voor bedrijven die willen investeren in flexibel stroomverbruik. Ook brancheorganisaties, zoals Techniek Nederland en de NBOV, worden betrokken bij het ontwikkelen van maatwerkoplossingen.
Kleine gebruikers en slimme tools
Op laagspanningsniveau worden kleinverbruikers via campagnes en prijsprikkels aangemoedigd hun stroomverbruik te verschuiven naar rustige momenten. Innovaties zoals slimme warmtepompen, thuisbatterijen en home energy management systemen (HEMS) moeten dit gedrag verder stimuleren.
Daarnaast biedt een nieuwe capaciteitskaart ondernemers beter inzicht in de verwachte beschikbaarheid op het net in hun regio. En via de Buurtnet-app krijgen bewoners realtime inzicht in het stroomgebruik in hun wijk.
Wat betekent dit voor ondernemers?
De maatregelen zijn gericht op versnelling én samenwerking. Ondernemers krijgen via flexibele contracten, subsidies en adviestrajecten meer mogelijkheden om hun bedrijfsvoering aan te passen en sneller stroom te krijgen. Tegelijkertijd blijven wachttijden een realiteit, vooral bij grotere aansluitingen. Wie flexibel is, heeft de komende jaren een duidelijke voorsprong.
Relevante links:
kennisdelen.rvo.nl,
tweedekamer.nl,
rvo.nl/flex-e, zetookdeknopom.nl,
capaciteitskaart.netbeheernederland.nl