De Verenigde Staten voeren per 9 april fors hogere importheffingen in op alle goederen uit de Europese Unie. Europese producten krijgen dan een tarief van 20 procent. Deze maatregel raakt tal van sectoren – van auto’s en machines tot landbouw en elektronica – en zorgt voor onrust bij Nederlandse ondernemers, met name in de maakindustrie en technologiesector. Europese leiders spreken van een escalatie in de handelsspanningen en overwegen gepaste tegenmaatregelen. Ondertussen zetten bedrijven zich schrap voor de gevolgen.
Nederlandse maakindustrie en techsector hard geraakt
Vooral Nederlandse mkb-bedrijven die actief zijn in de machinebouw, voertuigtechniek of hightechsector dreigen onevenredig zwaar getroffen te worden. Hoewel de export naar de VS slechts zo’n vijf procent van de totale Nederlandse uitvoer vertegenwoordigt, is de impact op specifieke sectoren aanzienlijk. De verhoogde tarieven maken Nederlandse producten duurder voor Amerikaanse klanten en drukken tegelijkertijd op de marges van fabrikanten. De verwachting is dat grondstoffen en componenten uit de VS eveneens duurder worden, wat de kosten verder opdrijft. Sommige ondernemers zullen genoodzaakt zijn deze kosten deels door te berekenen, wat hun concurrentiepositie verzwakt. Volgens berekeningen van het Centraal Planbureau kan de productie in bepaalde industrieën hierdoor met wel zes procent dalen.
Export, marges en leveringen onder druk
Ook de exportpositie komt onder druk te staan. Bedrijven merken nu al dat Amerikaanse klanten bestellingen proberen te vervroegen, terwijl anderen juist afwachten of zelfs afhaken. De onzekerheid rond leveringen groeit, zeker als vergeldingsmaatregelen en strengere douanecontroles volgen. Ondernemers worden gedwongen om hun strategie aan te passen. Sommigen onderzoeken de mogelijkheid om productie dichter bij de klant te brengen of zich te richten op andere markten, maar zulke aanpassingen vergen tijd, investeringen en organisatorische flexibiliteit. Brancheorganisatie Evofenedex waarschuwt dat vooral exportgerichte mkb’ers hun weerbaarheid moeten vergroten door alternatieve leveranciers te vinden of kosten te verlagen.
Beurzen reageren nerveus op handelsspanningen
De financiële markten reageren intussen heftig op het Amerikaanse besluit. Op Wall Street leidde de aankondiging tot een verkoopgolf, en ook in Europa openden de beurzen donderdag met stevige verliezen. De AEX-index sloot flink lager en ook de Duitse DAX en de Franse CAC40 daalden onder invloed van de handelsspanningen. In Azië dook de Nikkei-index zelfs bijna drie procent omlaag, tot het laagste niveau in twee jaar. Beleggers zoeken hun toevlucht in veilige havens zoals goud, staatsobligaties en de Japanse yen. Volgens economen van JPMorgan zijn de tarieven fors hoger dan verwacht. Kredietbeoordelaar Fitch Ratings spreekt van een “game-changer” voor zowel de Amerikaanse als de wereldwijde economie. Er is vrees dat stijgende kosten en vergeldingen de winstgevendheid van bedrijven zullen aantasten en de economische groei kunnen remmen. Tegelijkertijd klinken er geluiden dat centrale banken mogelijk moeten ingrijpen als de situatie escaleert, hoewel hun speelruimte beperkt is door de hoge rente en inflatie.
Nederlandse ondernemers herzien strategieën
Voor Nederlandse ondernemers betekent de verslechterde handelsrelatie dat het vertrouwen een deuk oploopt en geplande investeringen worden uitgesteld. De zorgen richten zich niet alleen op prijsstijgingen, maar ook op mogelijke verstoringen in internationale leveringsketens. Een analyse van RSM Netherlands wijst op het risico van strategische herschikkingen, met als gevolg langere levertijden en grotere afhankelijkheid van alternatieve markten. Sommige bedrijven melden nu al moeilijkheden met het verkrijgen van bepaalde onderdelen of twijfels bij Amerikaanse klanten. Vooral toeleveranciers van specialistische technologie lopen risico bij verdere logistieke ontregeling.
Nieuwe stresstest voor Nederlandse exportbedrijven
De handelsspanningen van 2025 vormen een serieuze stresstest voor de flexibiliteit van Nederlandse mkb’ers in industrie en technologie. Toch blijven veel bedrijven hopen op stabilisatie. De blik is gericht op verdere stappen vanuit Brussel en Washington, maar duidelijk is dat ondernemers zich moeten voorbereiden op een complex en onvoorspelbaar speelveld.
Lees ook: