Alkmaar,
De wereld is in beweging, en de arbeidsmarkt vormt geen uitzondering. In “Hallo 2025” schetst Bart Götte, business futurist en oprichter van FutureFlock, een inspirerend maar uitdagend beeld van de toekomst van werk. De komende jaren staan bol van transities die de manier waarop we werken, organiseren en samenleven drastisch zullen veranderen. Hoe bereiden we ons voor op deze veranderingen? Welke kansen en risico’s brengen ze met zich mee? Deze vragen staan centraal bieden stof tot nadenken voor beleidsmakers, werkgevers en werknemers.
Een arbeidsmarkt in transitie
De arbeidsmarkt van vandaag staat onder druk. Tekorten aan personeel in sectoren zoals zorg en technologie dreigen de komende tien jaar aanzienlijk toe te nemen. Volgens prognoses zullen tekorten in de gezondheidszorg met maar liefst 270% stijgen, terwijl ook de vraag naar technisch en digitaal geschoold personeel explosief groeit. De uitdagingen zijn duidelijk: de beroepsbevolking vergrijst, arbeidsmobiliteit neemt toe en werkzekerheid wordt dynamischer.
Götte benadrukt dat we niet langer in een tijdperk leven waarin werk overvloedig is. We bevinden ons nu in een tijd waarin het organiseren van werk de grootste uitdaging vormt. In plaats van meer mensen te zoeken, moeten we anders naar werk en werkorganisatie kijken. Hoe kan werk slimmer, efficiënter en aantrekkelijker worden georganiseerd?
De transformatie van werk
Werk wordt complexer, maar mag niet ingewikkelder worden. Innovaties zoals kunstmatige intelligentie en digitalisering bieden kansen om productiviteit te verhogen, maar roepen ook vragen op over wat er met werk gebeurt dat niet langer nodig is. Götte stelt dat organisaties moeten leren “explo-leren” – een combinatie van experimenteren en leren – om adequaat te reageren op ‘wicked problems’: problemen zonder eenvoudige oplossingen.
Een ander centraal thema is het reduceren van bureaucratie. Minder regels, minder barrières en meer vertrouwen zijn essentieel om werk toekomstbestendig te maken. Organisaties moeten taakgericht worden ingericht en prioriteit geven aan samenwerking en flexibiliteit. Door werknemers meer autonomie te bieden en digitalisering slim in te zetten, kunnen bedrijven beter inspelen op een dynamische arbeidsmarkt.
De rol van transities
Götte benoemt diverse transities die onze samenleving vormen, zoals de klimaattransitie, digitalisering, onderwijsveranderingen en geopolitieke verschuivingen. Al deze ontwikkelingen hebben een directe impact op de arbeidsmarkt. Hij gebruikt het model van de drie C’s – chaos, crisis en conflict – om te laten zien hoe deze dynamiek leidt tot zowel uitdagingen als kansen. In tijden van crisis ontstaan immers vaak de grootste innovaties.
Daarnaast biedt Götte handvatten voor het omgaan met deze transities. De “vier A’s voor Acceptatie” – alarmisme, apathie, agency en actie – beschrijven de stappen die nodig zijn om verandering te omarmen. Waar aanvankelijk weerstand en ongeloof overheersen, kan uiteindelijk een omslag plaatsvinden naar gedeeld eigenaarschap en actie.
Praktische oplossingen
De keynote biedt ook concrete oplossingen voor de uitdagingen op de arbeidsmarkt. Enkele belangrijke aanbevelingen zijn:
- Benut onbenut potentieel: Mensen die meer uren willen werken, kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het oplossen van arbeidsmarktkrapte.
- Vergroot de arbeidsparticipatie: Inclusief beleid en gerichte arbeidsmigratie zijn hierbij cruciaal.
- Hervorm het onderwijs: Kortere onderwijstrajecten en een focus op praktische vaardigheden kunnen sneller bijdragen aan de arbeidsmarkt.
- Digitaliseer en automatiseer: Door taken die niet meer door mensen hoeven te worden gedaan te digitaliseren, kan werk efficiënter worden georganiseerd.
- Creëer flexibel werk: Remote werken en taakgerichte organisatievormen spelen hierin een sleutelrol.
Vooruitblik naar 2030
Götte sluit af met een vooruitblik naar 2030. Götte schetst een toekomst waarin de arbeidsmarkt niet alleen efficiënter, maar ook inclusiever en duurzamer is. Dit vraagt om leiderschap, visie en moed. Bedrijven en beleidsmakers moeten zich richten op wat echt belangrijk is: werk dat waarde toevoegt, zowel economisch als maatschappelijk.
Een belangrijk inzicht van Götte is dat transities niet alleen bedreigingen vormen, maar ook kansen om te vernieuwen. Door te anticiperen op veranderingen en flexibel te blijven, kunnen we een arbeidsmarkt creëren die niet alleen functioneert, maar ook floreert.
Conclusie
“Als het werk complex wordt, moeten we vooral niet ingewikkeld gaan doen,” stelt Götte. Deze kernboodschap resoneert sterk in een wereld vol uitdagingen. Door eenvoud te zoeken in complexiteit, kunnen we de basis leggen voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt.
Wil je meer leren over de toekomst van werk en strategieën om transities succesvol te navigeren? Bezoek dan FutureFlock of volg de masterclasses van Bart Götte aan de Universiteit van Amsterdam.