Afgelopen vrijdag presenteerde het kabinet het langverwachte aanvullende klimaatpakket als onderdeel van de Voorjaarsbesluitvorming. De plannen moeten als antwoord dienen op de nijpende situatie waarin de Nederlandse basisindustrie en energiesector verkeren — ook in Zeeland.
Eerste reactie
Smart Delta Resources (SDR) reageert positief op het pakket. Vorige maand riep SDR, samen met onder andere de Provincie Zeeland, nog op tot structurele doorbraken in aanloop naar de Voorjaarsnota. In het nieuwe klimaatpakket herkennen de leden van SDR concrete maatregelen. Het kabinet zet in op het stimuleren van een duurzame en concurrerende industrie.
Verlichting op korte termijn
Tabita Verburg (Voorzitter Smart Delta Resources NL): “Het gepresenteerde pakket biedt op korte termijn verlichting en is een belangrijk signaal. Het kabinet zet in op zowel het behoud als de verduurzaming van de Nederlandse industrie. We waarderen de inzet. Dit wordt nu ook omgezet in concrete maatregelen. Tegelijkertijd blijft het de vraag of elementen zoals de in stand gehouden additionele CO₂-heffing voldoende zijn aangepast. Er is nog veel onduidelijk over de uitvoering en de daadwerkelijke impact op het investeringsklimaat voor de industrie. In de komende weken zullen wij dit samen met partners en andere industrieclusters verder analyseren. Daarna zullen wij het gesprek met het kabinet aangaan.”
Positieve stap
Ook gedeputeerde Jo-Annes de Bat (Provincie Zeeland) noemt het pakket een stap in de goede richting: “Het is een eerste belangrijke stap om het vertrouwen in het overheidsbeleid te herstellen. Door als overheid het risico van CO₂-opslag op zich te nemen ontstaat er sneller bereidheid bij bedrijven om mee te doen. Zij kunnen op korte termijn emissiereductie realiseren. Het schrappen van de plasticheffing is daarnaast positief voor het behoud van de concurrentiepositie. Tegelijkertijd geldt dat er richting de zomer nog extra stappen nodig zijn. Vooral als het gaat om het versterken van wederzijds vertrouwen.”
Op basis van een eerste analyse geeft Smart Delta Resources hieronder een reflectie op de belangrijkste onderdelen van het klimaatpakket. Deze analyse dient als input voor de verdere dialoog richting de parlementaire behandeling.
Positieve stappen op nettarieven, maar nog geen structurele doorbraken
In het nieuwe aanvullende klimaatpakket neemt het kabinet enkele gerichte maatregelen om de druk op de energie-intensieve industrie te verlichten. Zo wordt de indirecte kostencompensatie (IKC) opnieuw ingevoerd voor een periode van drie jaar. Daarnaast ontvangt netbeheerder TenneT staatsgaranties om sneller en voordeliger te kunnen investeren in de noodzakelijke uitbreiding van het elektriciteitsnet. Deze ingrepen vormen een belangrijke stimulans voor het industriële energiesysteem.
Een structurele oplossing voor de hoge nettarieven blijft echter uit. Wel onderzoekt het kabinet de mogelijkheid van een zogenoemde amortisatie-variant. Hierbij wordt een deel van de netkosten over een langere termijn uitgesmeerd. Smart Delta Resources kijkt uit naar de resultaten van dit onderzoek en de verdere besluitvorming daarover op Prinsjesdag.
Meer realistische koers op waterstof, maar tempo blijft essentieel
In het aanvullende klimaatpakket kiest het kabinet nadrukkelijk voor maatregelen die de ontwikkeling van de waterstofeconomie kunnen versnellen. Zo wordt de verplichte inzet van RFNBO’s (hernieuwbare brandstoffen van niet-biologische oorsprong) in de industrie bijgesteld naar 4 procent. Dat percentage sluit beter aan bij de huidige stand van zaken rond waterstofproductie in Nederland. De aanpassing geldt onder de voorwaarde dat de kosten beheersbaar blijven en er toegang is tot betaalbare waterstofinfrastructuur.
Daarnaast wordt ook de zogenoemde ‘raffinageroute’ ondersteund. De correctiefactor wordt hierbij aangepast naar 1,0. Dit moet meer zekerheid bieden aan marktpartijen die investeren in elektrolyseprojecten. Tegelijkertijd biedt de verhoging van de subverplichting voor RFNBO’s in het wegvervoer ruimte om de elektrolysecapaciteit in Nederland verder uit te breiden. Het industriecluster Smart Delta Resources is positief over het feit dat het kabinet middelen vrijmaakt om waterstofprojecten te stimuleren. Ze doen dit zowel aan de vraagzijde als bij de productie.
Middelen voor verduurzaming industrie
Het kabinet stelt de SDE++-regeling ook in 2026 open, onder meer voor technieken als CO₂-afvang en -opslag. Dit biedt belangrijke ondersteuning aan bedrijven die investeren in verduurzamingsprojecten en draagt bij aan het realiseren van de klimaatdoelen. Tegelijkertijd wordt circa 600 miljoen euro onttrokken aan het Klimaatfonds. Dit maakt ruimte voor een verlaging van de energiebelasting voor huishoudens. Hoewel deze keuze begrijpelijk is in een periode van hoge inflatie, waarschuwt Smart Delta Resources dat dit niet ten koste mag gaan van het tempo en de slagkracht van de industriële transitie.
Nationale heffingen met effect op gelijk speelveld
Veel bedrijven lopen momenteel vast doordat cruciale randvoorwaarden voor verduurzaming ontbreken. Daaronder vallen tijdige aansluiting op de energie-infrastructuur, voorspelbare vergunningverlening, stabiel beleid en voldoende fysieke ruimte. In deze context kan de huidige CO₂-heffing eerder investeringen afremmen dan versnellen. Het kabinet erkent dit knelpunt en past de regeling aan. Bedrijven krijgen meer tijd om te verduurzamen en het tariefpad blijft in elk geval tot 2030 ongewijzigd. De effecten van deze en andere aanpassingen worden de komende tijd nader onderzocht.
Ook de geplande heffing op nieuwe plastics wordt niet ingevoerd. In plaats daarvan wordt gekeken naar een alternatieve benadering voor de circulaire plastics norm (CPN). Hoewel het cluster van Smart Delta Resources zich inzet voor een circulaire economie en meer gebruik van duurzame koolstofbronnen, zou een nationale plasticheffing de concurrentiepositie van de Nederlandse chemische industrie onevenredig onder druk zetten. Het risico op weglek naar het buitenland zou hierdoor vergroten. Via de nieuw op te richten Plastic Tafel wil het cluster bijdragen aan alternatieve maatregelen. Daarmee willen ze de businesscase van hernieuwbare plastics versterken ten opzichte van fossiele varianten.
Energie- en CO2-infrastructuur
Het is een positieve ontwikkeling dat het Rijk meer regie neemt op 25 van de meest urgente infrastructuurprojecten. Dit betreft meerdere projecten in Zeeland. De inzet op het versnellen van procedures, het versoepelen van de vergunningsplicht voor kleine uitbreidingen van hoogspanningsstations en het beperken van dubbel onderzoek draagt bij aan een snellere realisatie van deze projecten.
Daarnaast zijn de extra middelen voor regio’s waar nationale infrastructuur samenkomt – zoals industrieclusters – een welkome impuls. Het kabinet onderstreept niet alleen het belang van elektriciteits- en waterstofinfrastructuur, maar erkent ook de cruciale rol van CO₂-infrastructuur. Zo neemt de Rijksoverheid via EBN extra financiële risico’s op zich binnen het Aramis-project. Dit vergroot niet alleen de kans op succesvolle realisatie, maar helpt ook om toekomstige transporttarieven betaalbaar en concurrerend te houden.
Vervolg
Smart Delta Resources zal de komende periode samen met haar partners het aanvullende klimaatpakket grondig analyseren. Ze zullen de dialoog aangaan met het kabinet over de benodigde vervolgstappen. Daarbij is ook aandacht voor de samenhang met de voortzetting van de maatwerkaanpak. De verduurzaming van de industrie is immers niet alleen van groot belang voor het behalen van de klimaatdoelen, maar vormt ook een cruciale pijler voor de toekomstige werkgelegenheid, innovatie en economische veerkracht van de regio.