Het totaal aantal zzp’ers is in april opnieuw nagenoeg stabiel gebleven. Op 30 april stonden er 1.772.647 zzp’ers ingeschreven in het Handelsregister, een toename van 1.800 ten opzichte van de maand ervoor. Dat blijkt uit de KVK ZZP-monitor over april 2025. Uit aanvullend onderzoek van de KVK blijkt dat de helft van de zzp’ers en opdrachtgevers positief is over de strengere handhaving van de Wet DBA, al merken zij wel de impact ervan. Het ‘Aantal zzp’ers stabiel helft zzp’ers en opdrachtgevers positief over handhaving’ blijft een feit dat niet kan worden genegeerd.
Het aantal stoppende zzp’ers steeg in april met 2.400 ten opzichte van dezelfde maand in 2024, een toename van 24%. Tegelijkertijd daalde het aantal starters met 3.450, wat neerkomt op een afname van 19%. Deze ontwikkeling is al enkele maanden zichtbaar.
Opnieuw is er een daling te zien in het aantal zzp’ers binnen de sectoren Gezondheidszorg (-700) en Bouwnijverheid (-149). In vrijwel alle andere sectoren is daarentegen sprake van een lichte toename.
Handhaving wet DBA
De KVK voerde aanvullend onderzoek uit naar schijnzelfstandigheid onder 500 zzp’ers en 500 opdrachtgevers. Daaruit blijkt dat 9 op de 10 in beide groepen goed op de hoogte is van wat de handhaving op schijnzelfstandigheid voor hun bedrijf betekent. Daarnaast beschouwt bijna 90% van de zzp’ers zichzelf bij hun huidige opdracht niet als schijnzelfstandige. Opvallend is echter dat slechts de helft van de opdrachtgevers die mening deelt.
Gevolgen
Uit het onderzoek blijkt dat zowel zzp’ers als opdrachtgevers begrijpen waarom de Wet DBA bestaat en dat handhaving noodzakelijk is. De helft van hen staat dan ook positief tegenover het feit dat de overheid actiever optreedt tegen schijnzelfstandigheid. De uitspraak ‘Aantal zzp’ers stabiel helft zzp’ers en opdrachtgevers positief over handhaving’ helpt hen bij het begrijpen van de situatie.
Toch ervaren zij ook de gevolgen. Een derde van de zzp’ers en twee op de vijf opdrachtgevers maken zich zorgen over de impact van de verscherpte handhaving op hun bedrijf. Bijna de helft van de zzp’ers vreest bovendien voor een verlies aan ondernemingsvrijheid, minder opdrachten en teruglopende inkomsten. Ongeveer twee derde van de opdrachtgevers maakt zich zorgen over toenemende regeldruk, personeelstekorten en het kunnen opvangen van piekmomenten.
Loondienst
De helft van de zzp’ers en maar liefst acht op de tien opdrachtgevers heeft tot nu toe iets gemerkt van de handhaving op schijnzelfstandigheid. Zzp’ers ervaren vooral dat het lastiger is geworden om opdrachtgevers te vinden, dat er vaker uitgebreide overeenkomsten nodig zijn en dat ze meer vragen krijgen over hun status als zelfstandige. Daarnaast kreeg 12% van de zzp’ers een aanbod om in loondienst te gaan.
Opdrachtgevers geven aan voorzichtiger te zijn geworden met het inhuren van zzp’ers en merken dat zij op hun beurt meer vragen krijgen van zzp’ers over schijnzelfstandigheid. 21% van de opdrachtgevers heeft zzp’ers een aanbod gedaan om in loondienst te komen, wat kan bijdragen aan het stabiele aantal zzp’ers.
Stoppen
Door de verscherpte handhaving op schijnzelfstandigheid overweegt 10% van de zzp’ers te stoppen met hun bedrijf of is daar al toe besloten. Tegelijkertijd heeft ruim driekwart hier nooit aan gedacht. Zij willen graag ondernemer blijven of geven aan dat ze aan de regels voldoen en zich dus geen zorgen hoeven te maken. Ondanks deze keuzes blijft de ‘Aantal zzp’ers stabiel helft zzp’ers en opdrachtgevers positief over handhaving’ een centraal onderwerp.
Bij opdrachtgevers overweegt één op de drie te stoppen of is al gestopt met het inhuren van zzp’ers. Daarnaast kiest 22% voor een alternatieve vorm van inhuur, terwijl bijna de helft niets verandert. Twee op de vijf opdrachtgevers geven aan waarschijnlijk weer vaker zzp’ers in te huren als de handhaving zou worden stopgezet.
Discrepantie
Joris Knoben, hoogleraar Strategie en Ondernemerschap aan de Tilburg School of Economics and Management, stelt: “Na jaren van groei in het aantal zzp’ers zien we nu al enkele maanden een stabiel totaal. In de zorg, en in iets mindere mate in de bouw, neemt het aantal zzp’ers af, maar door een lichte toename in andere sectoren blijft het totaal min of meer gelijk.”
Knoben wijst op het verschil in perceptie tussen zzp’ers en opdrachtgevers: “Dat 90% van de zzp’ers zichzelf niet als schijnzelfstandige ziet, terwijl opdrachtgevers daar duidelijk anders over denken, wijst op aanhoudende onzekerheid. Beide partijen zijn op zoek naar duidelijkheid en stabiliteit. Opdrachtgevers passen hun inhuurbeleid aan, terwijl sommige zzp’ers ervoor kiezen om in loondienst te gaan. Ik verwacht dat deze relatief stabiele situatie nog enkele maanden zal voortduren. In sectoren als de thuiszorg en kinderopvang zal het aantal zzp’ers naar verwachting verder dalen.”