Wereldwijd betalen bedrijven hun facturen steeds later. Gemiddeld
steeg het mondiale DSO (het aantal dagen dat facturen open blijft staan)
met +3 dagen naar 59 dagen in 2023, de grootste sprong sinds 2008.
• Wereldwijd hebben bedrijven steeds meer werkkapitaal nodig om hun
dagelijkse business te financieren. Omgerekend in ‘dagen omzet’ steeg
de mondiale WCR met +2 dagen naar 76 dagen in 2023, de derde opeenvolgende
stijging op rij.
• Vooral in Europa is de kans groot dat bedrijven de komende jaren nog
langer moeten wachten op hun geld. Minder winst en steeds hogere
exploitatiekosten zijn hiervan de oorzaak. De kans op wanbetaling neemt
daardoor toe.
• Brussel wil de betaaltermijn aan banden leggen. Maar het inperken van
de betaaltermijn van 60 naar 30 dagen (bindend) zal veel bedrijven in
financieringsproblemen brengen, zo stelt Allianz Trade in dit onderzoek
(zie bijlage).
Kredietverzekeraar Allianz Trade onderzocht hoe betaalgedrag (DSO, Days
Sales Outstanding) en de werkkapitaal-behoefte (WCR, Working Capital
Requirements) zich in 2023 wereldwijd hebben ontwikkeld. Volgens Johan
Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade worstelen
Europese bedrijven in toenemende mate met het werkkapitaal dat ze
beschikbaar hebben voor hun dagelijkse business. “Ze komen minder
gemakkelijk aan krediet en ook zijn de kosten hiervoor gestegen. Tel
daarbij op dat marges over een brede linie krimpen. Bedrijven zoeken naar
extra speelruimte. Bijvoorbeeld door facturen later te betalen. Op die
manier gebruiken ze hun leveranciers als financier. Maar als alle bedrijven
dat doen, krijg je wel een sneeuwbaleffect. Betalingsproblemen en
wanbetaling zullen daardoor steeds vaker voorkomen.”
Afzwakking economische groei
Uit het onderzoek van de kredietverzekeraar blijkt dat de mondiale
werkkapitaalbehoeften voor het derde jaar op rij zijn gestegen. Omgerekend
in dagen kwam dat in 2023 uit op een omzet van 76 dagen (+2 dagen ten
opzichte van 2022), gedreven door een zwakkere economische groei en hogere
bedrijfs- en financieringskosten. Ondanks verschillen in economisch
momentum wereldwijd gezien, bleek de aanhoudende stijging van de WCR breed
gedragen in de belangrijkste economische regio’s. “Over het geheel
genomen laat de helft van de landen in onze steekproef een stijging zien
van de WCR in 2023, en twee van de vijf landen overschreden het mondiale
gemiddelde, met name Frankrijk (+5 dagen) en Duitsland (+5) in West-Europa,
en China (+3 dagen) en Japan (+3) in Azië-Pacific”, zegt Maxime Lemerle,
hoofdanalist voor insolventieonderzoek bij Allianz Trade. De WCR bedroeg
eind 2023 81 dagen in Azië-Pacific (+2 dagen), 69 dagen in West-Europa (+1
dag) en 70 dagen in Noord-Amerika (+1 dag).
Grootste sprong sinds 2008
Days Sales Outstanding (DSO) kwam naar voren als de belangrijkste aanjager
van de stijgende WCR, die in 2023 met +3 dagen steeg tot 59 dagen. Dit is
de grootste sprong sinds 2008 en bijna het dubbele van de stijging in 2022.
Dat impliceert dat steeds meer bedrijven langer wachten op hun betaling,
waardoor het risico op cashflowproblemen toeneemt. Wereldwijd boekte 42%
van de bedrijven eind 2023 betalingstermijnen van meer dan 60 dagen omzet.
“In Europa lag dit aandeel met 44% in lijn met het mondiale gemiddelde.
In Azië zagen we dat 46% van de bedrijven boven het mondiale gemiddelde
uitkwam. In Noord-Amerika scoorden 33% van de bedrijven lager dan het
gemiddelde. Niettemin zagen bijna alle 22 sectoren die we wereldwijd
monitoren een stijgende DSO in 2023. Onder meer door voorraadoverschot
steeg de WCR steeg in transportmiddelen (114 dagen omzet), elektronica
(114) en machines (113), gevolgd door textiel, farmaceutische producten,
metalen en chemicaliën – allemaal met een WCR van meer dan 90 dagen”,
voegt Maxime Lemerle toe.
Dalende winstgevendheid
Volgens Allianz Trade is in Europa afnemende winstgevendheid de
belangrijkste drijfveer voor de oplopende DSO (meer nog dan
financieringskrapte of conjuncturele invloeden). In deze context zou de
vertragende mondiale vraag in 2024, in combinatie met de nog steeds hoge
exploitatiekosten, de weg vrij kunnen maken voor een verdere verslechtering
van de betalingstermijnen, vooral in Europa.
“Volgens onze onderzoekers kan een daling van de winstgevendheid met -1
procentpunt de betaling van facturen met ruim +7 dagen verlengen. Nu er in
2024 een krimp in de winstgevendheid dreigt, moeten Europese bedrijven zich
schrap zetten voor langere betalingstermijnen. Dit zou de druk op de
kasstromen kunnen vergroten en mogelijk het risico op niet-betaling in de
regio vergroten”, zegt Ano Kuhanathan, hoofd van Corporate Research.
Brussel wil betalingstermijn verkorten
Het aanpakken van de steeds latere betaling van facturen is van cruciaal
belang voor de veerkracht van Europese bedrijven. Het voorstel van de
Europese Commissie hiervoor zou kunnen betekenen dat betalingstermijnen in
Europa worden teruggebracht van de huidige aanbevolen 60 dagen naar 30
dagen (bindend). Door het Europees Parlement is hieraan toegevoegd dat de
termijn van 60 dagen nog wel mogelijk blijft als dat contractueel wordt
overeengekomen (en ook voor specifieke goederen kan een termijn worden
gehanteerd van 120 dagen). Ondanks deze verruiming die de maatregel minder
ingrijpend maakt, wordt de financiële flexibiliteit van bedrijven flink
beknot. Volgens het onderzoek van Allianz Trade ging in het vierde kwartaal
van 2023 40% van de Europese bedrijven over de grens van 60 dagen bij de
betaling van hun facturen. De nieuwe maatregel zadelt veel bedrijven op met
een ‘financieringstekort’. Ook macro-economisch heeft dat aanzienlijke
impact.
2 biljoen euro
“Om de betalingstermijnen terug te brengen tot 30 dagen zouden Europese
bedrijven 2 biljoen euro aan aanvullende financiering nodig hebben. Bij de
huidige rentetarieven stijgen de rentebetalingen van bedrijven hierdoor met
100 miljard euro. Dat is gelijk aan een margeverlies van -2 procentpunt.
Bovendien kunnen te rigide betalingsvoorwaarden de concurrentiekracht van
het Europese MKB in gevaar brengen, doordat bedrijven ertoe worden aangezet
over te stappen naar leveranciers buiten de EU. In deze context moeten
beleidsmakers rekening houden met de mogelijke negatieve effecten”, stelt
Ana Boata, hoofd macro-economisch onderzoek bij Allianz Trade.
“Zit er bovenop”
Geeroms tot slot over het oplopende DSO: “Facturen die steeds later
worden betaald is vooral voor het MKB uitermate lastig. De klant legt
steeds langer beslag op geld dat van jou is. Het MKB mist de speelruimte om
dat vlotjes op te vangen. En het is ook gevaarlijk. Uitstel kan afstel
worden. Veel bedrijven durven hun klanten niet onder druk te zetten, maar
wij weten uit ervaring dat het juist professioneel en heel verstandig is om
vanaf het eerste moment dat de betalingstermijn wordt overschreven er
bovenop te zitten. Bel het bedrijf, vraag waarom er nog niet is betaald.
Laat merken dat je er geen gras over laat groeien. Zo zorg je ervoor dat je
als eerste aan de beurt bent als er wel betaald wordt. Elk gezond bedrijf
heeft een strikt debiteurenbeleid.”