De circulaire economie biedt volop kansen voor bedrijven, maar het daadwerkelijk benutten van deze mogelijkheden vraagt om concrete actie. Een cruciale rol is weggelegd voor de inkoopafdeling. Inkoop bepaalt immers wat er binnenkomt in de organisatie en hoe dat wordt gebruikt en vormt zo de sleutel tot duurzame verandering.
Waarom circulair inkopen essentieel is
Bedrijven staan onder druk van economische, ecologische én maatschappelijke factoren. Circulair denken biedt een antwoord op al deze fronten: het vermindert de ecologische voetafdruk, verlaagt kosten op lange termijn en draagt bij aan veerkracht. Maar om deze strategie te laten werken, moet inkoop de brug slaan tussen visie en uitvoering. De inkoopafdeling kan circulaire principes verankeren in de dagelijkse praktijk van de organisatie. Dit vraagt echter om het overwinnen van concrete obstakels.
Vijf uitdagingen bij circulair inkopen
De overstap van een lineaire naar een circulaire economie vraagt om meer dan goede bedoelingen. Voor inkoopafdelingen betekent dit een fundamentele omslag in denken en doen. Zij krijgen te maken met meerdere praktische en culturele obstakels. Hieronder de vijf grootste uitdagingen op een rij:
- Circulair aanbod is nog schaars
Hoewel de circulaire economie sterk in opkomst is, blijft het aanbod van circulaire producten nog beperkt. Slechts 7,2% van de wereldeconomie opereert momenteel circulair. Dit betekent dat inkopers vaak veel tijd kwijt zijn aan het zoeken naar geschikte producten of leveranciers die hergebruik, revisie of modulaire opbouw bieden. Lineaire alternatieven zijn nog steeds dominant én eenvoudiger te vinden. - Kwaliteitsperceptie staat acceptatie in de weg
Veel circulaire producten zoals refurbished apparaten of hergebruikte materialen voldoen prima aan functionele eisen. Toch bestaat er nog een hardnekkig vooroordeel dat ‘nieuw’ automatisch beter is. Deze perceptie vormt een obstakel, zowel binnen de inkoopketen als bij interne gebruikers. Inkopers zullen actief moeten communiceren over de kwaliteit, veiligheid en voordelen van circulaire alternatieven. - Interne klanten meekrijgen
Circulair inkopen raakt niet alleen leveranciersrelaties, maar ook de interne organisatie. Gebruikers moeten wennen aan andere producten of werkwijzen, en dat stuit soms op weerstand. Denk aan aangepaste specificaties, een ander uiterlijk of levertijden. Veranderingsmanagement wordt hiermee een essentieel onderdeel van het inkoopproces: informeren, betrekken en overtuigen van collega’s wordt net zo belangrijk als het afsluiten van contracten. - Wet- en regelgeving verandert voortdurend
Duurzaamheidseisen vanuit nationale en Europese regelgeving ontwikkelen zich snel. Denk aan de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), productpaspoorten of nieuwe aanbestedingsregels. Inkoopprofessionals moeten deze ontwikkelingen op de voet volgen om compliant te blijven én om tijdig in te spelen op toekomstige verplichtingen. Wie hierop anticipeert, kan zelfs concurrentievoordeel behalen. - Samenwerking in de keten is essentieel, maar versnipperd
Circulaire inkoop vraagt om intensieve samenwerking met leveranciers, producenten én gebruikers. Denk aan retourlogistiek, modulair ontwerp of afspraken over hergebruik. Toch is de keten vaak versnipperd georganiseerd. Inkopers moeten daarom een verbindende rol op zich nemen: als regisseur, verbinder en innovator binnen het netwerk van hun organisatie.
Door deze uitdagingen proactief aan te pakken, kunnen inkoopafdelingen uitgroeien tot echte aanjagers van circulaire transformatie. Niet als uitvoerder, maar als strategisch partner in duurzaamheid.