VNO-NCW is positief over de plannen van de Europese Commissie om de industrie te verduurzamen en de concurrentiepositie te versterken. “De Commissie heeft duidelijke tijdlijnen geschetst voor onder andere lagere energieprijzen, een markt voor duurzame producten, snellere vergunningverlening en een circulaire economie. Het plan bevat de essentiële elementen voor meer concurrentiekracht en komt overeen met de bouwstenen die wij eerder hebben gepresenteerd.” Toch waarschuwt de organisatie dat de plannen nog verder uitgewerkt moeten worden. Ze mogen ook geen vrijblijvende keuzes zijn. “Een snelle en gezamenlijke uitwerking door de Commissie en de lidstaten is essentieel.”
Verduurzaming zorgt voor meer onafhankelijkheid
Ingrid Thijssen, voorzitter van VNO-NCW: “Geopolitieke ontwikkelingen benadrukken de noodzaak van een sterke industrie. Nederland en de EU kunnen niet zonder eigen productie en energie. Maar de industrie staat onder zware druk, vooral door de hoge energieprijzen en een gebrek aan vraag naar duurzame producten. Verduurzaming is de enige weg naar meer onafhankelijkheid en concurrentiekracht. Bedrijven zijn volop bezig met transitie. Investeringen in verduurzaming komen echter moeilijk van de grond. De Clean Industrial Deal bevat belangrijke bouwstenen voor duurzame en concurrerende Europese industrie.
Op Europees niveau
De Clean Industrial Deal helpt de grootste obstakels te overwinnen en investeringen los te krijgen. Gezien de grensoverschrijdende aard van veel uitdagingen is het goed dat dit op Europees niveau wordt aangepakt. Tegelijkertijd zorgt specifiek Nederlands beleid ervoor dat Nederlandse bedrijven achterop raken, waardoor aanvullende nationale maatregelen noodzakelijk blijven. Dit toont aan dat de Clean Industrial Deal belangrijke bouwstenen bevat voor duurzame en concurrerende Europese industrie.”
Energieprijzen en energie-infrastructuur
De energieprijzen in Europa zijn structureel hoger dan in de VS, met elektriciteit twee- tot drie keer duurder. Gas is zelfs vier- tot vijf keer duurder. Om energieprijzen en verduurzamingsprojecten betaalbaarder te maken, heeft de Europese Commissie een ‘actieplan voor betaalbare energie’ gepresenteerd. Ook heeft de Commissie nieuwe financieringsprogramma’s aangekondigd die belangrijke bouwstenen voor duurzame en concurrerende Europese industrie zouden moeten zijn. Dit omvat onder andere een ‘Industrial Decarbonisation Bank’ met een budget van 100 miljard EUR. Deze bank moet de onrendabele top van CO2-reductie-investeringen financieren. Daarnaast is er een Europese garantieregeling voor langetermijn-energiecontracten. Verder werkt de Commissie aan een ‘Grid Package’ om de Europese energie-infrastructuur te integreren en vergunningsprocedures te versnellen.
Marktvraag naar duurzame producten
Een investering in duurzame installaties, zoals voor bio-plastics of staal, wordt moeilijk als er geen zekerheid is over voldoende vraag naar deze schone producten. Om de marktvraag naar duurzame producten te bevorderen, wil de Commissie EU-aanbestedingsrichtlijnen aanpassen. Ook de productregelgeving moet worden aangepast om de Clean Industrial Deal een succesvolle basis te geven. Dit zou bijvoorbeeld inhouden dat bepaalde producten een minimumpercentage groen staal of groene plastics moeten bevatten. Verder moeten deze producten binnen Europa geproduceerd worden. Eerder deed een brede coalitie van bedrijven en brancheorganisaties gezamenlijk een oproep aan de EU. De marktvraag naar duurzame producten moet worden gestimuleerd om de Clean Industrial Deal te ondersteunen.”
Andere onderdelen Clean Industrial Deal
Andere belangrijke onderdelen van het nieuwe pakket zijn het bevorderen van de circulaire economie, het ontwikkelen van de benodigde vaardigheden, een effectief handelsbeleid en een robuuste investeringsagenda. De Commissie wil bijvoorbeeld een Competitiveness Fund oprichten als onderdeel van de volgende Europese begroting. Daarnaast moet het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), dat Europese bedrijven beschermt tegen oneerlijke concurrentie van meer vervuilende producten uit andere regio’s, effectiever en efficiënter worden. Hieruit blijkt dat de Clean Industrial Deal belangrijke bouwstenen bevat voor duurzame en concurrerende Europese industrie. VNO-NCW zal de plannen van de Europese Commissie nu in detail bespreken met haar leden. De ondernemersorganisatie benadrukt dat er ruimte moet blijven voor aanvullende maatregelen, mocht de Europese concurrentiepositie of internationale ontwikkelingen daarom vragen.