Kunstmatige intelligentie (AI) wordt de sleuteltechnologie die onze economie, veiligheid en manier van leven de komende decennia fundamenteel gaat veranderen. Op dit moment liggen de meeste AI-innovaties in handen van de Verenigde Staten en China. Dat maakt Europa, en dus ook Nederland, kwetsbaar. Om die afhankelijkheid te verkleinen en de technologische en economische positie van Nederland te versterken, komt er een grootschalige investering van €200 miljoen in een Nederlandse AI-fabriek in Groningen.
Een AI-hub van wereldformaat
De nieuwe AI-fabriek wordt een innovatiecentrum waar bedrijven, onderzoekers en overheden intensief samenwerken. In de fabriek kunnen ondernemers AI-toepassingen ontwikkelen en testen, data veilig opslaan, en gebruikmaken van een supercomputer met enorme rekenkracht. Minister van Economische Zaken Vincent Karremans benadrukt het belang van deze stap:
“AI gaat onze economie en samenleving fundamenteel veranderen. Maar wie de techniek niet zelf ontwikkelt, is afhankelijk van anderen. Daarom zetten we vol in op een sterke, Nederlandse AI-infrastructuur. Dit is geen luxe, maar pure noodzaak.”
De fabriek moet niet alleen technologische vooruitgang versnellen, maar ook toepassingen mogelijk maken in sectoren als landbouw, zorg, energie, defensie en de maakindustrie.
Brede samenwerking en financiering
De AI-fabriek is het resultaat van een intensieve samenwerking tussen het Rijk, de regio Groningen/Noord-Drenthe en een consortium van Europese partners. Het kabinet stelt €70 miljoen beschikbaar. De regio draagt via de Economische Agenda Nij Begun nog eens €60 miljoen bij. Daarnaast is een Europese cofinancieringsaanvraag van €70 miljoen ingediend, samen met partijen als SURF, TNO, AIC4NL en Samenwerking Noord.
Als de aanvraag wordt gehonoreerd, loopt de totale investering op tot de volledige €200 miljoen. De AI-fabriek wordt daarmee een van de grootste publiek-private AI-initiatieven in Europa.
Waarom Groningen?
Groningen is gekozen vanwege de sterke technologische infrastructuur, aanwezigheid van universiteiten, een netwerk van innovatieve bedrijven én voldoende fysieke ruimte. Bovendien is het elektriciteitsnet in de regio geschikt voor de benodigde energievoorziening. Deze factoren maken Groningen bij uitstek geschikt als locatie voor de AI-fabriek.
Als alles volgens planning verloopt, gaat de bouw van de AI-fabriek in 2026 van start. Begin 2027 wordt de supercomputer volledig operationeel. De fabriek moet uitgroeien tot een broedplaats van innovatie waar de AI-toepassingen van morgen worden ontwikkeld.
Digitale onafhankelijkheid en economische groei
Deze investering gaat niet alleen over technologie. Het is een bewuste keuze voor digitale autonomie, economische groei en strategische onafhankelijkheid. De AI-fabriek moet bijdragen aan een toekomstbestendige economie waarin Nederland niet langer afhankelijk is van buitenlandse technologie, maar zelf de koers bepaalt.
De toekomst is digitaal, en Nederland wil aan het stuur zitten.