De provincie Noord-Holland werkt aan een oplossing voor de elf PAS-melders op Texel. Het gaat om agrariërs die buiten hun schuld geen geldige natuurvergunning hebben en daardoor formeel te veel stikstof uitstoten.
Vertraging door uitspraak Raad van State
Een uitspraak van de Raad van State eind 2024 zorgt voor vertraging. Door strengere eisen aan natuurvergunningen moet nu onder meer worden aangetoond dat de gevraagde stikstofruimte niet nodig is voor natuurherstel (additionaliteit). Ook intern salderen – het schuiven met stikstof binnen het eigen bedrijf – vereist tegenwoordig een vergunning, waarbij opnieuw moet worden aangetoond dat de natuur er niet op achteruitgaat. Lukt dat niet, dan kan een ondernemer stikstofrechten verliezen.
Tussentijdse evaluatie Texeltraject
Uit een evaluatie van de provincie blijkt dat deze uitspraak het traject op Texel heeft vertraagd. Noord-Holland startte het traject in mei 2024 samen met het ministerie van LNV, de gemeente Texel, de Omgevingsdienst Noord-Holland-Noord en in overleg met LTO-Noord. Zaakbegeleiders van het ministerie voeren gesprekken met de agrariërs om hun situatie in kaart te brengen. De ervaringen op Texel dienen als voorbeeld voor andere PAS-melders in de provincie.
Onderzoek en maatwerk nodig
De provincie onderzoekt nu wat er binnen de nieuwe regels nog mogelijk is. Rechtspraak laat ruimte voor gebiedsgericht maatwerk, mits uit onderzoek blijkt dat stikstofuitstoot geen grote schade aanricht aan de natuur. Noord-Holland ondersteunt ondernemers bij dit onderzoek. Doel is om eind 2025 alle informatie verzameld te hebben, zodat daarna vergunningen kunnen worden aangevraagd.
Subsidieregelingen en begeleiding
Het aanvragen van subsidies blijkt ingewikkeld, waardoor ook hier vertraging optreedt. Wel is de inzet van zaakbegeleiders positief beoordeeld. Zij kennen zowel de agrarische praktijk als de juridische regels en worden inmiddels ook in andere provincies ingezet.
Achtergrond PAS-problematiek
PAS-melders zijn bedrijven die onder het oude Programma Aanpak Stikstof (PAS) voor 2019 slechts een melding hoefden te doen bij geringe stikstofuitstoot. Een natuurvergunning was niet nodig bij een uitstoot onder de drempelwaarde van 1 mol per hectare per jaar. In 2019 verklaarde de Raad van State het PAS echter ongeldig omdat het niet voldeed aan Europese natuurwetgeving. Hierdoor zijn deze bedrijven – ondanks hun goede bedoelingen – formeel in overtreding.