De Provincie Zeeland heeft een verkenning laten uitvoeren. Hieruit blijkt dat meer bedrijfsactiviteiten en transport van de waterstofdrager ammoniak beperkte gevolgen hebben. Dit geldt voor zowel veiligheid als milieu. Zeeland bereidt zich voor op een nieuw energiesysteem. Daarin speelt waterstof een belangrijke rol. De Provincie wil meer inzicht krijgen in deze ontwikkelingen.
Rol in de energietransitie
Zeeland wil een actieve rol spelen in de energietransitie. Waterstof is hierin cruciaal. Nederland kan niet genoeg groene waterstof produceren voor de verwachte vraag. Daarom zal waterstof waarschijnlijk geïmporteerd worden. Dit gebeurt in de vorm van waterstofdragers. Een deel hiervan zal via de North Sea Port plaatsvinden. De provincie ziet Zeeland als een belangrijke waterstofhub, een verbindingspunt.
In het Zeeuwse deel van North Sea Port zijn er al twee concrete initiatieven. Deze richten zich op het importeren en opslaan van ammoniak als waterstofdrager. De ontwikkelingen gaan snel, maar de uitkomsten zijn nog onzeker. Dit hangt af van vraag en aanbod, maar ook van kosten. Daarnaast spelen technologische ontwikkelingen en wet- en regelgeving een rol. De Provincie Zeeland gaf opdracht voor de omgevingsverkenning. Doel was een beeld krijgen van het energiesysteem met meer waterstofdragers. Ook de effecten op milieu en externe veiligheid zijn hierin meegenomen. De rol en positie van de provincie zijn tevens in kaart gebracht.
Ammoniak als waterstofdrager
De verkenning toont aan dat waterstof nodig is. Zo kan voldaan worden aan de verwachte vraag. Deze vraag komt vooral vanuit zware industrie en mobiliteit. De markt zet de komende jaren in op ammoniak (NH₃) als waterstofdrager. Ammoniak is een efficiënte drager van waterstof. Grote hoeveelheden zijn makkelijker te transporteren en op te slaan dan pure waterstof. Ook kan ammoniak direct worden ingezet als grond- en brandstof. Verwacht wordt dat 50% van de ammoniak wordt omgezet naar gasvormig waterstof. De overige 50% van de ammoniak in Zeeland wordt geëxporteerd. Dit gebeurt voor 95% via binnenvaart en voor 5% via het spoor.
Gevolgen voor externe veiligheid
Er zijn maatschappelijke zorgen over het spoorvervoer van ammoniak. De Provincie wil daarom duidelijkheid over de gevolgen voor veiligheid en milieu. Deze verkenning is een eerste stap. Hieruit blijkt dat het externe veiligheidsprofiel van de industrieterreinen niet fundamenteel verandert. Op de terreinen Sloegebied en Kanaalzone zijn al bedrijven met risico’s gevestigd. Hetzelfde geldt voor het vervoer. De verkenning geeft wel aan dat de kans op een ongeluk kan toenemen. Dit komt door meer risicovolle activiteiten. De verwachting is echter dat dit niet leidt tot een groter gebied met een verhoogd overlijdensrisico door gevaarlijke stoffen.
Toekomstige rol van de Provincie
Veiligheid staat voor de Provincie bovenaan, ook met deze uitkomsten. Vervoer van ammoniak via ondergrondse buisleidingen heeft de voorkeur. Dit zal echter op korte termijn niet mogelijk zijn. Het rapport noemt diverse manieren waarop de Provincie de veiligheid kan waarborgen. De exacte gevolgen hiervan zijn nog niet onderzocht. De Provincie laat een aantal conclusies verder onderbouwen. Zo kan een weloverwogen keuze gemaakt worden voor een meer sturende rol.
Vanwege vragen en zorgen organiseert de Provincie in het najaar van 2025 een informatiebijeenkomst. Andere betrokken partijen doen ook mee. De bijeenkomst gaat over de ontwikkelingen en initiatieven in Zeeland.