De plotselinge val van het kabinet Schoof komt op een moment dat er net schot leek te komen in het zzp-dossier. Voorzitter Cristel van de Ven van VZN noemt dit “uiterst teleurstellend”. Door het politieke vacuüm dreigt het weer lange tijd te duren voordat belangrijke besluiten genomen kunnen worden. In de tussentijd raken zelfstandige ondernemers opdrachten kwijt en zien zij hun inkomsten dalen, mede door de manier waarop de Belastingdienst nu handhaaft en de afwachtende houding van opdrachtgevers.
Onzekerheid over uitvoeren moties
De oorzaak hiervan ligt bij onduidelijke regelgeving en het risico op naheffingen, waardoor opdrachtgevers huiverig zijn om zzp’ers in te huren. De Tweede Kamer leek deze situatie onlangs eindelijk als problematisch te erkennen. Er werden met brede steun moties aangenomen om paal en perk te stellen aan de doorgeschoten handhaving op schijnzelfstandigheid. Door de val van het kabinet is het echter onzeker of deze moties nog worden uitgevoerd.
Alternatief voor conceptwet VBAR
Ook lag er hoop op een structurele oplossing met het recente initiatief van vier partijen die gezamenlijk een alternatieve Zelfstandigenwet voorstelden. Deze wet vormt een alternatief voor de complexe en volgens VZN onduidelijke conceptwet VBAR (Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden) van minister Van Hijum. “Een goede ontwikkeling,” aldus Van de Ven, “want dit voorstel neemt het zelfstandig ondernemerschap als uitgangspunt. De VBAR brengt ons geen duidelijkheid, die is veel te ingewikkeld.”
VZN roept op tot heldere keuzes en toekomstgericht beleid
Met het oog op de komende verkiezingen doet VZN een dringende oproep aan de Tweede Kamer: verklaar de wet VBAR controversieel en zorg juist dat het proces rondom de Zelfstandigenwet, inclusief internetconsultatie en advies van de Raad van State wordt voortgezet. “Zo verliezen we zo min mogelijk kostbare tijd,” stelt Van de Ven. Intussen zou de handhaving op schijnzelfstandigheid zich moeten beperken tot misstanden aan de onderkant van de arbeidsmarkt. “Daar is iedereen het over eens. Maar voor de grote groep echte zelfstandigen moeten we eerst duidelijke ondernemerscriteria vaststellen. Pas dan kun je breed en verantwoord handhaven, zonder dat opdrachtgevers massaal afhaken.”
Wet BAZ
Tot slot wijst VZN op de wet BAZ, die een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen regelt. Ook deze wet, die nog in voorbereiding is bij demissionair minister Van Hijum, zou volgens VZN niet door een rompkabinet behandeld moeten worden. De organisatie is wel benieuwd naar de uitwerking van onder meer de opt-outregeling en de premiehoogte. Van de Ven benadrukt dat de verschillende voorstellen voor de arbeidsmarkthervorming in samenhang bekeken moeten worden. “Je kunt er niet zomaar één wet uitpikken en die alvast doorvoeren.”
Oproep voor meer focus op zzp-dossier
De komende verkiezingen worden daarmee belangrijk voor meer dan 1,5 miljoen zelfstandigen in Nederland. Van de Ven: “Laat het zzp-dossier een prominent thema worden in de campagne. Dan weten zelfstandigen waar partijen voor staan en waar zij voor kunnen kiezen.”