Het aantal mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering, verschilt sterk per Nederlandse gemeente. In sommige delen van het land, is dit percentage ruim drie keer zo hoog. Dit blijkt uit een analyse van AOVzzp.nl. De cijfers zijn gebaseerd, op gegevens van het Centrum Volksgezondheid, Zorg en Maatschappij.
In plaatsen als Brunssum, Kerkrade en Heerlen, ontvangt bijna vijftien procent van de inwoners tussen vijftien en vijfenzestig jaar, een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Daarentegen is dit aandeel in gemeenten zoals Staphorst, Blaricum en Laren, slechts rond de vier procent.
Aanzienlijke regionale verschillen
Gemiddeld heeft zeven procent van de Nederlanders, een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Bij vrouwen ligt dit percentage iets hoger, namelijk 7,5 procent. Bij mannen is dit 6,5 procent. De spreiding over het land is echter aanzienlijk. Gemeenten in Zuid-Limburg en Noordoost-Groningen, laten beduidend hogere percentages zien. Dit in tegenstelling tot grote delen van Zuid-Holland en de Randstad.
De gemeenten met het hoogste aandeel arbeidsongeschikten zijn: Brunssum (14,9%), Kerkrade (14,9%), Heerlen (14,6%), Landgraaf (14,5%) en Pekela (13,2%).
De gemeenten met het kleinste aandeel zijn: Staphorst (4,0%), Lansingerland (4,1%), Midden-Delfland (4,1%), Montfoort (4,1%) en Wassenaar (4,1%).
Sociaaleconomische status cruciaal
De analyse van AOVzzp.nl toont aan, dat de sociaaleconomische status een sleutelrol speelt, bij deze verschillen. Gemeenten met veel uitkeringsgerechtigden, kampen vaak met slechtere gezondheidscijfers. Ook hebben zij lagere inkomens. Bovendien is de bevolking er ouder, of voert zij fysiek zwaarder werk uit.
Bart Koenraadt, van het platform voor zzp’ers, erkent dat de oorzaken vaak diepgeworteld zijn. “De top drie, Brunssum, Kerkrade en Heerlen, heeft bijvoorbeeld een verleden in de mijnbouw,” legt Koenraadt uit. “Deze Zuid-Limburgse regio’s, waren decennia lang afhankelijk, van zware, fysieke arbeid.”
In gebieden met lage percentages, zijn gezondheid, opleidingsniveau en inkomen vaak beter. Ook de arbeidsparticipatie is hoger. Dit alles leidt tot minder uitval. Koenraadt vervolgt: “In Staphorst, speelt de sterke gemeenschapszin een rol. Het lokale bedrijfsleven is krachtig, wat bijdraagt aan het lage percentage. Inwoners van Blaricum en Laren, hebben over het algemeen een hogere opleiding. Hun werk is minder fysiek belastend. Ook hebben zij meer keuzevrijheid, op de arbeidsmarkt, door de gunstige locatie.”
Gericht beleid noodzakelijk
De cijfers benadrukken, dat arbeidsongeschiktheid geen toeval is. Het hangt sterk samen, met regionale en sociaaleconomische factoren. “De regionale verschillen zijn zo hardnekkig, dat je je kunt afvragen, of het beleid wel effectief is,” zegt Koenraadt. “De overheid heeft de plicht, om juist daar te investeren. Investeren in preventie, omscholing en toegankelijk werk.”
Link naar het onderzoek: https://www.aovzzp.nl/onderzoek/arbeidsongeschiktheid-gemeenten