Ondernemers ervaren veel uitdagingen bij handel binnen de EU. Vooral de uiteenlopende administratieve procedures en regelgeving per lidstaat maken het complex. Uit de Handelsmonitor, het jaarlijkse onderzoek van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), blijkt dat 62% van de ondernemers moeite heeft met deze administratieve processen binnen de EU. Bij handel buiten de EU ligt dit percentage op 64%. Dit laat zien dat zakendoen binnen Europa niet per se eenvoudiger is dan daarbuiten.
Een goed voorbeeld van zo’n complexe procedure zijn de uiteenlopende eisen en regels rondom verpakkingen. De experts van RVO ontvangen regelmatig vragen van ondernemers over de verpakkingseisen in landen als Duitsland, Frankrijk, België en Spanje. Uit het onderzoek blijkt dat 89% van de ondervraagde ondernemers actief is binnen de EU, terwijl 70% daar de meeste omzet behaalt. Ter vergelijking: een jaar eerder was 93% van de ondernemers actief in de EU en realiseerde 78% de hoogste omzet in een Europees land. De ondersteuning vanuit het Publieke Economische Netwerk voor internationaal handelende ondernemers bleef grotendeels gelijk, met ongeveer 40% van de dienstverlening gericht op Europa.
Ondernemers zien binnen de EU duidelijke voordelen als het gaat om grenscontroles. Zo geeft 52% aan hier geen belemmeringen door te ervaren, terwijl 18% dat wel doet. Bij handel buiten de EU liggen deze cijfers anders: 32% ondervindt geen hinder, terwijl 37% juist wel obstakels tegenkomt.
Ook cultuurverschillen spelen een rol bij internationaal zakendoen. Binnen de EU ervaart 20% van de ondernemers uitdagingen door culturele verschillen, terwijl 53% hier geen problemen mee heeft. Buiten de EU zijn deze verschillen merkbaarder: 27% ervaart cultuurverschillen als een hindernis, tegenover 41% die dit niet zo ziet.
Impact geopolitiek en economisch klimaat
Ook geopolitieke ontwikkelingen blijven een punt van zorg voor ondernemers. Ze zien het presidentschap van Donald Trump, de toegenomen spanningen tussen de EU en China en politieke onzekerheid in eigen land als belemmerende factoren voor hun internationale activiteiten. Opvallend is dat de impact van de oorlog in Oekraïne als minder groot wordt ervaren dan voorheen: 43% van de ondernemers ondervindt hier momenteel nadelen van, terwijl dit eerder nog rond de twee derde lag.
Ondernemers blijven, net als voorgaande jaren, pessimistisch over de invloed van de economie op hun internationale handel. 46% ervaart deze impact als (sterk) negatief, een lichte stijging ten opzichte van 45% vorig jaar, maar lager dan de 53% van twee jaar geleden. Slechts 13% ziet de economie juist als een positieve factor voor hun internationale handel. De grootste macro-economische uitdagingen waarmee ondernemers worden geconfronteerd, zijn stijgende transportkosten (44%), hogere energielasten (38%) en loonstijgingen (37%). Toch blijft het vertrouwen in toekomstige groei sterk: 79% verwacht in de nabije toekomst meer te exporteren.
Over het onderzoek
Deze resultaten komen uit de Handelsmonitor, een jaarlijks onderzoek van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) onder internationaal actieve ondernemers. Dit jaar namen 962 ondernemers deel aan het onderzoek, een representatieve groep binnen deze doelgroep.
RVO zet zich in voor ondernemers die duurzaam, innovatief of internationaal willen groeien. In opdracht van ministeries, provincies en de Europese Unie biedt RVO ondersteuning via meer dan 700 regelingen. Ondernemers kunnen bij RVO terecht voor hulp bij innovatie, zowel nationaal als internationaal, via handelsmissies, subsidies en beurzen. Jaarlijks ondersteunt RVO ongeveer 1,9 miljoen ondernemers.