Nederland staat op een beslissend kruispunt: technologische koplopers zoals de VS, China en Zuid-Korea investeren fors in sleuteltechnologieën, terwijl Nederland het risico loopt achterop te raken. TNO luidt de noodklok en introduceert een concreet antwoord: high-tech megaclusters. Deze grootschalige innovatiehubs rond technologieën zoals quantum, geïntegreerde fotonica en batterijen moeten de basis vormen voor de volgende generatie Nederlandse techkampioenen.
Versneller voor strategische technologieën
De voorgestelde megaclusters bouwen voort op bestaande kennis- en innovatie-ecosystemen. Bedrijven, overheden, investeerders en kennisinstellingen werken hier samen aan technologieën die cruciaal zijn voor economische weerbaarheid en veiligheid. Door gedeelde toegang tot high-end labs, geavanceerde apparatuur en pilotproductielijnen kunnen bedrijven risico’s verkleinen, sneller opschalen en sterker concurreren op het wereldtoneel.
De ambitie: het systematisch opbouwen van ‘control points’ binnen internationale waardeketens, posities die moeilijk te vervangen zijn en Nederland strategische invloed geven.
“Nederland heeft veel technologische kennis, maar zonder schaal en focus lopen we achter. Megaclusters brengen die schaal. Zonder hen bouwen we geen nieuwe ASML’s,”
Arnaud de Jong, managing director TNO High Tech Industry
Megaclusters als hefboom voor groei en weerbaarheid
TNO ziet de megaclusters als onmisbaar voor het behalen van de Europese R&D-doelstelling van 3% BBP. Door investeringen slim te bundelen vormen ze een vliegwiel voor private cofinanciering, een sterker vestigingsklimaat en het aantrekken van internationaal talent. Daarnaast versterken megaclusters de technologische en economische autonomie van Nederland, wat in een geopolitiek onzekere wereld steeds belangrijker wordt. Sleuteltechnologieën zijn namelijk vaak ‘dual use’ inzetbaar voor zowel civiele als defensieve doeleinden.
De oproep aan de overheid is duidelijk: investeer gericht in deze clusters en zet in op structurele kracht in plaats van versnipperde projectfinanciering.